—
“Vì chết là hoàn toàn biến mất, không thể chạy về mỗi khi con cần, dù con có gây ra lỗi gì mẹ cũng không đến được nữa..”
Đó là những lời nói cuối cùng bà Ae Soon nói với cậu con trai khờ dại In Gyu của mình trong những ngày cuối đời. Bài học cuối bà dành cho cậu con trai bà yêu thương hơn cả sinh mạng, là bài học về cái chết. Bà muốn cho In Gyu hiểu rằng, sẽ đến ngày mẹ không còn trên đời nữa, con phải độc lập và vững vàng trên đôi chân của mình, mạnh mẽ đối diện với cuộc đời, ngay cả khi không còn mẹ…
Hành trình buông tay…
Ngày Không Còn Mẹ là bộ phim độc lập ra mắt năm 2017 của Hàn Quốc, do Cho Young Jun viết kịch bản và đạo diễn. Không đơn thuần chỉ là một tác phẩm điện ảnh, bộ phim là câu chuyện của chính gia đình đạo diễn được kể lại dưới góc nhìn đầy nghệ thuật mà cũng đầy nhân văn của điện ảnh. Từ câu chuyện có thực của gia đình mình, về người mẹ và người anh trai bị khuyết tật từ nhỏ, đạo diễn Cho đã viết lên một kịch bản và bộ phim đầy xúc động, lấy đi nước mắt của hàng triệu khán giả
Dự án được đạo diễn Cho Young Jun ấp ủ trong suốt 7 năm, với tất cả tình cảm và tâm huyết. Bằng những lát cắt dịu dàng mà tinh tế, Ngày Không Còn Mẹ nhẹ nhàng đưa người xem bước vào cuộc sống thường nhật bình dị của gia đình bà Ae Soon (vai diễn của diễn viên gạo cội Go Doo Shim), cùng cậu con trai út In Gyu (nam diễn viên Kim Sung Kyun thủ vai), không may bị thiểu năng trí tuệ bẩm sinh, dù đã 30 tuổi nhưng tư tuy chỉ như đứa trẻ lên 7.
Không quá cầu kì về cách kể chuyện hay những yếu tố kịch tính lôi kéo khán giả, những khoảnh khắc đầy xúc động của hai mẹ con In Gyu như một cuốn phim được quay chầm chậm, từ bữa cơm gia đình, những cằn nhằn của người mẹ, đến những trò đùa ngây ngô của In Gyu. Tuy nhiên, đằng sau sự bình dị ấy là sự lo lắng bất an của bà Ae Soon về tương lai của con trai út tội nghiệp nếu bà không còn trên đời, thì liệu con trai bà sẽ sống tiếp ra sao?
Cho đến một ngày, những lo sợ ấy đến sớm hơn dự kiến, khi bà nhận kết quả bản thân bị u não giai đoạn cuối. Thay vì gửi con vào Trung tâm bảo trợ xã hội và cô đơn, buồn bã với bốn bức tường, bà quyết định giành những ngày cuối cùng của cuộc đời mình để thực hiện kế hoạch “huấn luyện” cho In Gyu làm quen với cuộc sống tự lập. Với sự giúp đỡ của những người bạn tốt bụng, bà dần dạy cho “ cậu bé” In Gyu biết tự chăm sóc bản thân, dạy cậu biết làm việc và giao tiếp, đối diện với xã hội. Cuối cùng, bà dạy cho con trai biết về cái chết của mình, như một sự rời xa vĩnh viễn, cho cậu biết sự thực là “không có thiên đường nào cả!”. Một hành trình đầy xót xa nhưng cũng đầy xúc động và ngập tràn yêu thương.
“Tôi muốn gửi gắm thông điệp rằng cuối cùng, tất cả những bậc cha mẹ và con cái của họ đều phải chuẩn bị cho sự từ biệt tất yếu” – Đạo diễn Cho Young Jun, đạo diễn kiêm biên kịch của Ngày Không Còn Mẹ chia sẻ. Đạo diễn tài năng cũng nhấn mạnh rằng thông điệp chính của bộ phim là về tình yêu thương và sự chấp nhận. Ông muốn khán giả hiểu rằng dù có những khác biệt, mỗi người đều xứng đáng được yêu thương và tôn trọng.
Bộ phim có sự tham gia của hai diễn viên thực lực, là nữ diễn viên gạo cội Go Doo Shim trong vai người mẹ già Ae Soon. Là một trong những diễn viên gạo cội nổi tiếng của điện ảnh Hàn, vai diễn của Go Doo Shim từ dáng đi, cử chỉ, đến ánh mắt đều chất chứa yêu thương và những nỗi niềm của một người mẹ yêu thương và hi sinh cho người con chịu thiệt thòi vì bệnh tật đến khi nhắm mắt xuôi tay. Diễn xuất chân thực và xúc động của bà đã khiến tất cả những người xem phim vừa xúc động nghẹn ngào, vừa khâm phục vì tình yêu thương vô bờ bến.
Ngược lại, vai diễn người con trai bị thiểu năng trí tuệ In Gyu dành cho nam diễn viên Kim Sung Kyun. Để hoá thân vào vai một người đàn ông bị chứng thiểu năng, nam diễn viên đã dành nhiều thời gian để tìm hiểu, trò chuyện với những bệnh nhân mắc chứng thiểu năng, quan sát từng cử chỉ, cách nói năng, đi đứng, để có thể nắm bắt thế giới nội tâm của họ. Và quả thực, vai diễn In Gyu của Kim Sung Kyun khiến người xem đi qua rất nhiều trạng thái cảm xúc, khi ngây ngô, khờ dại, khi lại đầy hoang mang sợ hãi nhưng cũng đầy ấm áp.
Quá trình thực hiện bộ phim được thực hiện đơn giản, nhẹ nhàng với kinh phí hạn chế, chủ yếu những cảnh quay trong nhà hoặc trên đường phố tại Jeonju, một thành phố ở phía Tây Nam của Hàn Quốc, một địa phương nổi tiếng với vẻ đẹp cổ kính và phong cảnh hữu tình, nhằm tạo nên không khí ấm áp và đượm buồn cho bộ phim. Ca khúc nhạc phim Beautiful Restriction do ca sĩ Lee So Ra thể hiện với lời ca về tình yêu và sự hy sinh, cùng giai điệu sâu lắng làm nền cho câu chuyện, trở thành một phần không thể thiếu của bộ phim.
Lời tri ân đến tất cả những người mẹ
Ngày Không Còn Mẹ đã tạo nên một cơn sốt phòng vé tại Hàn Quốc ngay từ khi mới ra mắt. Với kinh phí hạn chế, phim gây bão phòng vé tại Hàn Quốc và hầu hết các nước châu Á mà bộ phim được phát hành. Phim giành giải Daesang tại Korea Drama Awards lần thứ 10 ngay trong năm 2017, Giải Kịch bản Xuất sắc nhất tại Liên hoan phim Wildflower lần thứ 5 năm 2018, và được khán giả bình chọn là Bộ phim được yêu thích tại Liên hoan phim Quốc tế Busan lần thứ 22.
Bộ phim không chỉ đơn thuần là một bộ phim cảm động về tình mẫu tử, mà còn là một tác phẩm điện ảnh chứa đựng những giá trị vượt thời gian, những ý nghĩa lớn lao về tình yêu thương, sự hy sinh và những đồng cảm, lòng trắc ẩn giữa những con người bình thường, sẵn sàng giúp đỡ như những nhân viên hoạt động xã hội, những người hàng xóm, cô giáo mầm non, hay sự hối hận của cô con gái lớn của bà Ae Soon… một câu chuyện dù kết thúc bởi chia ly nhưng lấp lánh tình người và tình yêu thương, đồng cảm.
Hãng tin Yonhap News của Hàn Quốc nhận định: “Bộ phim là một câu chuyện cảm động về tình mẫu tử, khắc họa một cách chân thực và tinh tế những khó khăn mà các gia đình có con cái khuyết tật phải đối mặt”. Nhà phê bình phim Park Ji-yoon cũng dành lời khen cho bộ phim: “Bộ phim là một lời tri ân cảm động dành cho những người mẹ trên toàn thế giới. Nó nhắc nhở chúng ta về tình yêu thương vô điều kiện và sự hy sinh cao cả của mẹ”.
Sau tất cả, bộ phim cho ta thấy những giới hạn buộc phải chấp nhận của con người, là nhưng chia ly là không thể tránh khỏi. “Vì chết là hoàn toàn biến mất, không thể chạy về mỗi khi con cần, dù con có gây ra lỗi gì mẹ cũng không quay lại cứu con được nữa..”, từng câu nói của bà Ae Soon như kéo In Gyu và cả khán giả về lại thực tại, phá vỡ những ảo tưởng về sự tái sinh hay là thiên đường đẹp đẽ. Những lời nói của một người mẹ kiên cường như bài học giúp con trai bé bỏng tỉnh táo và mạnh mẽ đối diện với cuộc sống phía trước đầy khó khăn. Từng câu nói của bà Ae Soon bình thản, mạnh mẽ nhưng chất chứa những đau đớn của người mẹ khi phải rời ra người con mà mình yêu thương vô bờ bến, yêu thương hơn cả bản thân mình.
Bên cạnh câu chuyện về tình mẫu tử thiêng liêng, Ngày Không Còn Mẹ còn là câu chuyện về sức mạnh và vẻ đẹp tâm hồn của những con người không hoàn hảo như In Gyu. Dù “chậm hơn người khác một chút” – như bà Ae Soon nói, nhưng cậu vẫn là một chàng trai có trái tim dịu dàng yêu thương và chia sẻ, cậu cũng bị tổn thương khi bị mắng là “đồ ngốc”, và cậu cũng biết cố gắng phấn đấu để làm việc, để được chấp nhận, và để mẹ yên lòng.
Hơn cả một tác phẩm điện ảnh, Ngày Không Còn Mẹ còn là một lời tri ân của đạo diễn Cho Young Jun gửi đến mẹ và anh trai yêu quý của mình, cũng như toàn thể những người mẹ trên khắp thế gian, những người sẵn sàng dành cả cuộc đời để yêu thương và hi sinh vì con cái. Một đề tài tưởng đã quen thuộc, bình dị nhưng mãi mãi vẫn là những câu chuyện đẹp đẽ nhất, thiêng liêng nhất. Bên cạnh đó, bộ phim nhắc nhở chúng ta về giá trị của gia đình, về lòng biết ơn đối với những người thân yêu và về cách đối diện với nỗi đau mất mát.
