—

Đi qua ba phần tư thế kỷ, qua những xu hướng và trào lưu âm nhạc không ngừng thay thế nhau, What Are You doing New Year’s Eve? – bản blues jazz nhỏ nhắn của Frank Loeser vẫn luôn được coi là lời tỏ tình lãng mạn nhất trong đêm Giao thừa của mọi thời đại, một bản nhạc có khả năng chữa lành và hàn gắn tất cả những trái tim tan vỡ.

Dấu ấn của “nữ hoàng Jazz” Ella Fitzgerald

Ra đời năm 1947, What Are You doing New Year’s Eve? (Tựa tiếng Việt: Bạn làm gì vào đêm Giao Thừa), thật đáng tiếc, đã không phải là một bản nhạc gây được chú ý mạnh mẽ tại thời điểm ra mắt so với hàng loạt những tác phẩm nổi tiếng khác của nhà soạn nhạc Frank Loesser.

Frank, dù trước đó đã rất nổi tiếng với hàng loạt những bản nhạc phim và nhạc kịch bất hủ như  I Don’t Want to Walk Without You, Jingle Jangle Jingle, Hi Yank, hay They’re Either Too Young or Too Old!…, nhưng What Are You doing New Year Eve? chỉ là một ca khúc độc lập ra đời bởi những cảm xúc bất chợt. Con gái của ông, Susan Loesser, sau này đã nói trong cuốn sách về cuộc đời và sự nghiệp của cha mình, rằng, What Are You doing New Year Eve? là tâm trạng của một nữ ca sỹ đang đắm chìm trong tình yêu đến mức mù quáng, và đang khát khao chờ đợi một lời hẹn hò ngọt ngào của người mình yêu.

Một điều thú vị khác là dù được đặt trong bối cảnh của đêm Giao thừa, nhưng Frank Loesser đã không hề muốn ca khúc được hiểu như một bản nhạc lễ hội năm mới. Với ông, đêm Giao thừa chỉ mang ý nghĩa biểu tượng cho sự chờ đợi của cô gái về một thời điểm lãng mạn. “Việc bài hát luôn được vang lên trong những ngày lễ luôn làm cha tôi khó chịu” – Susan chia sẻ.

What Are You doing New Year’s Eve? được thu âm lần đầu tiên bởi danh ca nhạc đồng quê nổi tiếng của Mỹ những năm 40, 50 của thế kỷ trước là Margaret Whiting. Bản thu âm năm 1947 của Margaret với tiếng kèn đồng bay bổng mang âm hưởng orchestra ngay lập tức đạt vị trí đứng thứ 9 trên bảng xếp hạng Billboard, và là bài hát được bán chạy nhất vào dịp lễ Giáng sinh năm 1949.

Tuy nhiên, những ghi nhận và những giải thưởng ở mức khiêm tốn đó chưa thực sự khiến cho What Are You doing New Year’s Eve? trở thành sống mãi trong lòng khán giả. Mùa hè năm 1960, bản nhạc nhỏ nhắn đã đến với quý bà Ella Fitzgerald. Với chất giọng như “mật ong nguyên chất”, nữ hoàng nhạc jazz vĩ đại nhất mọi thời đại đã mang đến cho ca khúc một linh hồn và một sức sống mới, dù phần dàn dựng và chỉ huy vẫn do nhạc trưởng Frank DeVol (cũng là người dàn dựng cho phiên bản của Margaret Whiting) đảm nhiệm.

Với những nốt piano chầm chậm như miết nhẹ vào không gian, tiếng kèn đồng len lỏi quấn quýt, giọng hát của Ella vừa nhẹ tênh vừa sâu thăm thẳm như đưa tất cả vào một không gian của tình yêu và sự lãng mạn. Những quãng 3 nhẹ nhàng bay bổng, điểm xuyết bởi những quãng 7 sâu hun hút được xử lý tinh tế và nhẹ bẫng như muốn phủ lên không gian một tấm áo lụa thấm đẫm cảm xúc về một năm đã qua với những hoài niệm buồn vui xen lẫn.

Ca khúc được đưa vào album mùa Giáng sinh của Ella có tên gọi: Ella Wishes You a Swinging Christmas (Ella chúc bạn một Giáng sinh đung đưa), album gồm toàn bộ là những bản nhạc thế tục Giáng sinh duy nhất trong sự nghiệp của cô, với phần dàn dựng của nhà soạn nhạc gạo cội Russ Garcia. Và dù sau này có hàng trăm bản cover lại ca khúc, thì phiên bản của Ella vẫn luôn được coi là phiên bản chuẩn mực và hoàn hảo nhất cho một bản nhạc blues sâu lắng.

Thực tế, trong suốt 75 năm kể từ ngày ra mắt, dù không phải một bản nhạc gây bùng nổ hay khiến người nghe phải òa vỡ trong những cảm xúc mãnh liệt, nhưng với sự dịu dàng dễ chịu, What Are You doing New Year’s Eve? vẫn liên tục được hàng loạt những nghệ sỹ vĩ đại nhất nước Mỹ lựa chọn để thể hiện vào mỗi dịp Giáng sinh và năm mới, với mong muốn xoa dịu và chữa lành những nỗi đau thương.

Năm 1965, phiên bản What Are You doing New Year’s Eve? của ca sỹ nhạc Jazz Nancy Wilson đứng thứ 17 trên bảng xếp hạng Billboard. Một phiên bản gây được ấn tượng sau đó là của ban nhạc nổi tiếng The Capenters với những giai điệu piano thánh thót sáng chói giữa trời tuyết trắng ấm áp, mang ca khúc về gần hơn với âm hưởng của Country Pop.

Năm 2012, một bản cover với cây đàn Akulele được quay lại trong nhà riêng của hai diễn viên nổi tiếng trong bộ phim “500 ngày hè” là Zooey Deschanel và Joseph Gordon-Levitt đạt gần 23 triệu lượt xem trên youtube.

Và hàng loạt những phiên bản khác của What Are You doing New Year’s Eve? được làm mới lại liên tục trong nhiều năm, qua các thời đại bởi những nghệ sỹ nổi tiếng nhất như Barbra Streisand, Diana Krall, Rod Stewart hay Norah Jones… đã khiến ca khúc trở thành một trong những bản nhạc kinh điển cho năm mới với sức sống mãnh liệt nhất trong lịch sử âm nhạc.

Không chỉ với lớp khán giả yêu nhạc jazz hay hoài cổ, mà trên tất cả các nền tảng nghe nhạc hiện đại, những cuộc tranh luận và bình chọn vẫn nổ ra giữa các phiên bản của ca khúc với những ý kiến về việc ai là người thể hiện thành công nhất ca khúc của Frank Loesser. Và cho dù kết quả thuộc về ai, thì tất cả vẫn cho thấy What Are You doing New Year’s Eve? luôn thực sự sống trong lòng của khán giả của mọi thế hệ.

Sức hút của một bản nhạc Jazz nhỏ nhắn

Như một sự ngẫu nhiên, vào những năm 40 của thế kỷ trước, khi những bản nhạc blues jazz đầu tiên được những người Mỹ gốc Phi mang đến New York, cũng là khi những nhà khoa học bắt đầu nghiên cứu về khả năng “chữa lành” của âm nhạc.

Những giai điệu đầy ngẫu hứng và có phần “buông thả” của những ca khúc jazz cổ điển đầu tiên len lỏi vào dòng chảy của âm nhạc Mỹ, và dần được mang đi khắp toàn cầu đã tạo thành một làn gió mới đầy tự do và thoải mái trong đời sống âm nhạc. Và đó cũng là lúc công chúng biết tìm đến âm nhạc để xoa dịu những buồn phiền và lo lắng, bất an của tâm hồn, khiến người nghe muốn bỏ hết mọi ưu phiền để say sưa và thả trôi theo giai điệu.

Giai đoạn những năm 50, 60 của thế kỷ XIX, sự lao động nghệ thuật không ngừng nghỉ, vượt qua những định kiến mạnh mẽ về sắc tộc của những nghệ sỹ nhạc jazz “thiên tài” như Nat King Cole, Ella Fitzgerald, Louis Amstrong, Sarah Vaughan, Nina Simone… với tài năng và học thức, đã đưa âm nhạc Mỹ vượt ra khỏi những định hình và những chuẩn mực của âm nhạc cổ điển hàn lâm trước đó. Tạo nên một dòng chảy trong trẻo và đầy năng lượng, với những bản nhạc mang đậm sự ngẫu hứng, sáng tạo, giúp người nghe thư thái và được thả lỏng. What Are You doing New Year’s Eve? là một trong số đó.

Phiên bản “What Are You doing New Year’s Eve?” của Nacy Wilson:

Bước sang thập niên 80, khi rock, pop, dance, rồi EDM lần lượt thay thế nhau và trở thành những xu hướng mạnh mẽ trên toàn cầu, cả thế giới bắt đầu say sưa với những bản tình ca hoặc những bản nhạc nhún nhảy sôi động. Mỗi năm mới, những giai điệu của ABBA như Happy New Year hay The Winter takes it all, You’re My Heart, You’re My Soul của Modern Talking, và sau đó là Auld Lang Syne của Mariah Carey… trở thành những bản nhạc được nghe nhiều nhất trên thế giới.

Thì những bản nhạc jazz cổ điển sâu lắng ấm áp như What Are You doing New Year’s Eve?, đặc biệt với phần thể hiện mẫu mực của Ella Fitzgerald vẫn mang một giá trị và sức sống riêng biệt,như một dòng chảy bền bỉ và ngọt ngào đối với tất cả những người yêu nhạc.

Và giờ đây, khi một giao thừa nữa sắp đến, một năm mới sắp sang, sau một năm đau thương và đầy những bất an, có lẽ không gì dịu dàng và thoải mái hơn những giai điệu jazz lãng mạn đến tan chảy của What Are You doing New Year’s Eve?. Để cùng nhau, chúng ta có thể nâng ly rượu mừng trong trong không gian của tình yêu và sự ngọt ngào, để chữa lành và hàn gắn những vết thương, và cùng đón chờ một năm mới an lành.